Διάλογος στην κόψη του ξυραφιού...

Η εξέλιξη στην υπόθεση της Κερατέας είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Στο τελευταίο κομμάτι που ανέβασα στον «Σίσσυφο» εξηγούσα ότι η διαπραγμάτευση μεταξύ των δύο πλευρών ήταν πολύ περισσότερο από αναγκαία αλλά κάτι λιγότερο από εφικτή.

Σήμερα, μετά την αποχώρηση των αστυνομικών δυνάμεων, παρά το ενδοκυβερνητικό αλαλούμ που επικράτησε, υπάρχει επιτέλους η δυνατότητα να ξεκινήσει μια διαδικασία διαπραγμάτευσης και αλληλεπίδρασης. Ακόμα περισσότερο: υπάρχει η δυνατότητα να γίνει μια πραγματική τομή με μακροπρόθεσμη θετική επίδραση στο τοπίο της διαχείρισης αποβλήτων της χώρας μας.

Πρώτα περί διαπραγμάτευσης. Η συζήτηση που ξεκινάει την ερχόμενη Πέμπτη, γίνεται εκ των πραγμάτων στη σκιά της πρόσφατης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Φυλής (βλ. http://www.otyposnews.gr/?p=9737 ). Η απόφαση αυτή τοποθετεί το πλαίσιο κάθε συζήτησης που γίνεται για τα απορρίμματα της Αττικής. Ο διαθέσιμος χρόνος είναι περιορισμένος (2,5 – 3 χρόνια το πολύ) και η περιβαλλοντική ομηρεία της Δυτικής Αττικής πρέπει να τελειώσει τώρα!

Αυτό ας το σκεφτούν καλά όσοι, με οποιαδήποτε αφορμή, προτείνουν επανεξέταση των πάντων από μηδενική βάση. Μπορεί και πρέπει να συζητηθούν πολλά, κάποια ίσως και από μηδενική βάση, ωστόσο αν δεν υπάρξουν άμεσες αποφάσεις η διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής οδηγείται στο σημείο μηδενικής λύσης! Και τότε, είναι προφανές ότι όσο καλές ιδέες κι αν υπάρχουν, όσα κι αν λέμε περί ανακύκλωσης, όσοι όρκοι στην κομποστοποίηση κι αν έχουν γίνει, η πιθανότητα να γίνει η Αττική κάτι σαν τη Νάπολη θα επιβάλλει βίαιες και εκβιαστικές λύσεις, χωρίς διαφάνεια, διαβούλευση και έλεγχο του κόστους. Μήπως υπάρχουν συμφέροντα που επιθυμούν μια τέτοια εξέλιξη; Θα δείξει…

Κι αν κάτι επιβεβαιώνεται από την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Φυλής είναι ότι μπορεί η Κερατέα να ήταν η «καυτή πατάτα» τόσους μήνες, ωστόσο το κλειδί της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική το κρατάει η Δυτική Αττική και όσοι την αγνόησαν ως τώρα έχουν κάνει τραγικό λάθος. Αυτό αφορά τόσο την κυβέρνηση, όσο και όσους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους, συντελούν στο να παραμένει ο ΧΥΤΑ Φυλής μοναδική λύση στο λεκανοπέδιο.

Κι αν τελικά βρέθηκε, καταρχήν τουλάχιστον, ένας τρόπος να ξεκινήσει μια συζήτηση με την Κερατέα, είναι δυνατόν να φανταστεί κανείς λύση του αδιεξόδου χωρίς μια ουσιαστική συζήτηση για τη Δυτική Αττική; Να λοιπόν το πρώτο βήμα για μια πετυχημένη διαδικασία διαλόγου: ο διάλογος πρέπει να περιλάβει όλους τους εμπλεκόμενους και όχι μόνο όσους φωνάζουν δυνατότερα. Αλλιώς, οι προσπάθειες οικοδόμησης εμπιστοσύνης και διαλόγου με την Κερατέα, θα καταλήξουν σε ρήξη της εμπιστοσύνης με όλους τους υπόλοιπους, και τότε σίγουρα δεν θα υπάρξει λύση.

Τι είδους διαπραγμάτευση μπορεί να γίνει λοιπόν μεταξύ κυβέρνησης – Κερατέας; Αυτό πραγματικά εξαρτάται από τη διάθεση αλλά και την ικανότητα ελιγμών των δύο πλευρών, αλλά σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αποφευχθούν δύο ακραίες επιλογές, οι οποίες θα δυναμιτίσουν κάθε διάλογο. Και όπως έχω ήδη γράψει, το πρόβλημα της Κερατέας είναι πρόβλημα εμπιστοσύνης…

Η κυβέρνηση πρέπει να σταματήσει τη θολούρα και την τερατολογία και επιτέλους να ξεκαθαρίσει τι ακριβώς θα φτιαχτεί και με ποιους περιβαλλοντικούς όρους θα λειτουργήσει το προγραμματισμένο έργο. Και πρέπει να το ξεκαθαρίσει δημόσια και κατηγορηματικά, έτσι ώστε να μην υπάρχει αμφισβήτηση από κανέναν. Ακόμα η κυβέρνηση δεν έχει απαντήσει επίσημα σε ερωτήματα όπως: ποιοι δήμοι θα εξυπηρετούνται, πόσα ακριβώς απορρίμματα θα οδηγούνται, τι είδους απόβλητα θα οδηγούνται στο χώρο ταφής (υπολείμματα ή και απορρίμματα), ποιος θα έχει τον έλεγχο των εισερχόμενων απορριμμάτων, ποιες τεχνολογίες επεξεργασίας επιτρέπονται κ.ο.κ. Ένα τέτοιο ξεκαθάρισμα θα διευκολύνει ουσιαστικά διότι ακόμα και αν τελικά το προγραμματισμένο έργο δεν γίνει, για οποιονδήποτε λόγο, θα κάνει φανερό τι είδους έργο ή έργα μπορούν να το υποκαταστήσουν.

Αυτό όμως δεν αρκεί. Για να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη απαιτούνται και άλλες πιο γενναίες προτάσεις, όπως π.χ. μια δέσμευση ότι όποιο έργο και να κατασκευαστεί τελικά θα λειτουργεί υπό τον έλεγχο του Δήμου Λαυρεωτικής ή ότι ο χώρος ταφής θα δέχεται αποκλειστικά και μόνο υπολείμματα.

Ειδικά αυτό το τελευταίο, νομίζω ότι πρέπει να ξεκαθαριστεί με μια ευρύτερη πρωτοβουλία που δεν θα αφορά μόνο την Αττική ή την Κερατέα, αλλά θα έχει πανελλαδικό χαρακτήρα: κανένας νέος χώρος ταφής, από κάποιο εξυπηρετούμενο πληθυσμό και πάνω, δεν θα λειτουργεί εφόσον δεν καλύπτονται οι απαιτήσεις προεπεξεργασίας της 99/31 και δεν διατίθενται υπολείμματα επεξεργασίας. Είναι κάτι που η χώρα το έχει ανάγκη και μπορεί πραγματικά να έχει ευεργετικές επιδράσεις, αν βεβαίως ληφθούν υπόψη και καλυφθούν και οι ανάγκες που αναμφίβολα θα προκύψουν σε εν λειτουργία έργα (αλλιώς, θα λυθεί το πρόβλημα με τους μελλοντικούς χώρους ταφής και θα δημιουργηθεί ένα νέο, πιο σοβαρό πρόβλημα με τους υφιστάμενους).

Από τη μεριά της Κερατέας, πρέπει να εγκαταλειφθούν οι ακραίες θέσεις του τύπου «λύσεις μόνο για τα απορρίμματα μας», οι οποίες όλοι γνωρίζουμε ότι προετοιμάζουν νέα αδιέξοδα. Πρέπει επίσης να τελειώνουμε με τις φάρσες: αν ο Δήμος Λαυρεωτικής αμφισβητεί δεκάδες μελέτες, γνωμοδοτήσεις, διοικητικές πράξεις και δικαστικές αποφάσεις που κράτησαν χρόνια, πως είναι δυνατό να ζητάει να γίνει δεκτή η οποιαδήποτε πρόταση υποβάλλεται, χωρίς υποτυπώδη τεκμηρίωση από τη μεριά του; Πραγματικά δεν ξέρω τι προτάσεις θα υποβάλλει ο Δήμος Λαυρεωτικής, αλλά αν είναι να περιοριστεί στις αστειότητες περί αεριοποίησης που ακούγονται, τότε ο διάλογος δεν έχει νόημα και από τη μεριά του Δήμου θα αποδειχθεί προσχηματικός. Και τότε οι αντιδρώντες στο έργο της Κερατέας θα βρεθούν σε εξαιρετικά άσχημη θέση, τόσο έναντι της τοπικής κοινωνίας όσο και κυρίως έναντι της υπόλοιπης Αττικής. Γιατί αν ο διάλογος αποδειχθεί προσχηματικός, είτε θα ξαναζήσουμε μπλόκα, αστυνομικές δυνάμεις και όλα τα σχετικά είτε θα ξανανοίξουν χωματερές στην περιοχή…

Και οι δύο πλευρές έχουν συμφέρον να δοθεί μια πραγματική, ρεαλιστική και άμεσα υλοποιήσιμη λύση. Και οι δύο πλευρές οφείλουν να προσέλθουν με συγκεκριμένες προτάσεις και διάθεση συνεργασίας και διαλόγου. Ας ελπίσουμε ότι κάτι καλό θα βγει και είμαι σίγουρος ότι αν βγει, θα είναι καλό για όλους μας και θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις…