ΦοΔΣΑ και ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ

Το σχέδιο νόμου με την ονομασία «Καλλικράτης» ήδη απασχολεί και θα απασχολήσει ακόμα περισσότερο την ελληνική κοινωνία μετά την δημοσίευση του χάρτη των συνενώσεων, την επόμενη εβδομάδα. Θα αντισταθώ στον πειρασμό για μια γενικότερη κριτική, γιατί θέλω να αναδείξω μόνο μία συγκεκριμένη πλευρά που αφορά άμεσα τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων.

Πρόκειται για τις ρυθμίσεις σχετικά με τους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων. Αυτές περιλαμβάνονται στα άρθρα 104 και τα συναφή 210 & 211. Στο άρθρο 104 προβλεέπεται η συγκρότηση ενός Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) σε κάθε περιφέρεια της χώρας. Ο ΦοΔΣΑ αυτός προβλέπεται να έχει τη μορφή ενιαίου συνδέσμου (ΝΠΔΔ), στον οποίο θα συμμετέχουν υποχρεωτικά όλοι οι δήμοι της περιφέρειας. Οι σύνδεσμοι και οι ανώνυμες εταιρείες που έχουν ήδη συσταθεί ως φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΦοΔΣΑ), υποκαθίστανται απ’ αυτόν. Οι μεν σύνδεσμοι συγχωνεύονται οι δε ανώνυμες εταιρείες λύονται.

Είναι προφανές ότι μια τέτοια διάταξη ενέχει σημαντικούς κινδύνους για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων και δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη της την ιστορικά διαμορφωμένη πραγματικότητα στην Ελλάδα.

Η δημιουργία περιφερειακών φορέων δεν είναι από μόνη της κακή, θα ήταν όμως πολύ πιο πρακτική και εύχρηστη αν είχε γίνει 10-15 έτη πριν. Στη σημερινή κατάσταση όμως, όταν έχουν δημιουργηθεί δεκάδες φορείς διαχείρισης, αρκετοί εκ των οποίων φέρουν σημαντική τεχνογνωσία και αποδεδειγμένη ικανότητα υλοποίησης έργων, η χάραξη του χάρτη των ΦοΔΣΑ από μηδενική βάση, με ισοπεδωτικό τρόπο σε κάθε Περιφέρεια, είναι άστοχη. Και τέλος πάντων, εκεί στο Υπουργείο Εσωτερικών δεν υπάρχει κανείς που να σκεφτεί ότι για ένα τόσο σοβαρό θέμα θα μπορούσε να γίνει και μια διαβούλευση με τους καθ’ ύλην αρμόδιους ΦοΔΣΑ και να ανταλλαγούν κάποιες ιδέες;

Αν όπως η ενιαία και ισοπεδωτική αντιμετώπιση της υφιστάμενης κατάστασης είναι άστοχη, τότε η κατ’ αποκλειστικότητα δημιουργία Συνδέσμων ΟΤΑ είναι τραγική! Πρώτον, διότι αναγκάζει σε διάλυση όλους τους ΦοΔΣΑ που πραγματικά δουλεύουν σήμερα. Δεύτερον, διότι εξουδετερώνει τις δυνατότητες απεμπλοκής από τη γραφειοκρατία που μέχρι σήμερα υπήρχαν με το καθεστώς των ειδικού τύπου ΑΕ. Τρίτον, διότι φανερώνει άγνοια των πραγματικών δεδομένων στη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Και τέταρτον, διότι αποδεικνύει ότι ο στείρος, γραφειοκρατικός και μονοδιάστατος τρόπος αντίληψης του τι είναι «δημόσιος τομέας» έχει βαθιές ρίζες ακόμα και στις πιο εκσυγχρονιστικές προσπάθειες.

Δεν αντέχουμε ένα πισωγύρισμα είκοσι ετών και βάλε - η υλοποίηση των προβλέψεων τωνεν λόγω άρθρων, λυπάμαι που το γράφω, μας οδηγεί ξανά στη εποχή των χωματερών φού κυριολεκτικά ξεπαστρεύει κάθε γόνιμη προσπάθεια δημιουργίας ευέλικτων και αποτελεσματικών δομών.
Πρέπει να υποστηρίξουμε όλοι τις θέσεις του Δικτύου των ΦοΔΣΑ και να κάνουμε ότι μπορούμε για να αλλάξουν οι εν λόγω ρυθμίσεις. Περισσότερες λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα του Δικτύου ΦοΔΣΑ (http://www.dyfodisa.gr/) στο tab «Καλλικράτης».