Ανακύκλωση και προσωπική συμπεριφορά: όταν η ψυχολογία πρέπει να συναντήσει τη διαχείριση αποβλήτων

Τα τελευταία χρόνια έχουν πολλαπλασιαστεί οι δράσεις ανακύκλωσης σε παγκόσμιο επίπεδο, αγκαλιάζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια κατοίκους, στο σύνολο του πλανήτη. Οι εμπειρίες από την υλοποίηση προγραμμάτων ανακύκλωσης αναδεικνύουν με σαφήνεια ότι η επιτυχία της ανακύκλωσης εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το σωστό σχεδιασμό των προγραμμάτων, την προσαρμογή τους στις τοπικές συνθήκες αλλά και από την εστίαση τους σε συγκεκριμένες ομάδες – στόχους που σταδιακά αυξάνουν την κοινωνική εμβέλεια – επίδραση των προγραμάτων και τελικά και τις εκτρεπόμενες ποσότητες.

Έχουν γραφτεί εκατοντάδες άρθρα που αποτυπώνουν τις παραπάνω εμπειρίες, ωστόσο τα τελευταία δύο χρόνια, η βιβλιογραφία και οι συζητήσεις στα παγκόσμια φόρα όλο και πιο συχνά έρχονται αντιμέτωπες με δύο ζητήματα που τελικά καθορίζουν την πραγματική αποτελεσματικότητα της ανακύκλωσης. Το ένα είναι το «κλείσιμο του κύκλου των υλικών»: η συσχέτιση και αλληλεξάρτηση της αγοράς πρώτων υλών με την αγορά των ανακυκλώσιμων, συσχέτιση εξαιρετικά επίκαιρη στις μέρες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης (βλ. σχετικά άρθρα στα http://mavropoulos.blogspot.com/, http://mavropoulos-gr.blogspot.com/ ).

Το δεύτερο, που αποτελεί και το θέμα της εργασίας που θα παρουσιάσει ο Αντώνης Μαυρόπουλος στην ECOTEC 2009 (Σάββατο 4/4/ 2009 ώρα 10:30) , είναι το «άνοιγμα του κύκλου των υλικών»: η συσχέτιση της καθημερινής συμπεριφοράς των ανθρώπων, στο επίπεδο της εξελικτικής ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας, με τις δραστηριότητες ανακύκλωσης.

Η συζήτηση για τη συσχέτιση της καθημερινής συμπεριφοράς με τις δραστηριότητες ανακύκλωσης γίνεται για να δοθούν απαντήσεις σε ορισμένα θεμελιώδη ερωτήματα για την επιτυχία της ανακύκλωσης, όπως τα επόμενα:

Τι διαφοροποιεί, στο ψυχολογικό επίπεδο, αυτούς που ανακυκλώνουν από αυτούς που δεν ανακυκλώνουν;
Υπάρχουν περιοριστικοί παράγοντες στην εξελικτικά διαμορφωμένη ψυχοσύνθεση του ανθρώπου που εμποδίζουν τη συμμετοχή στην ανακύκλωση και αν ναι ποιοι είναι και πως ξεπερνιούνται;
Πως επιδρούν στην ανακύκλωση οι δημογραφικές, περιβαλλοντικές, χωροταξικές και οικονομικές συνθήκες που βιώνουν οι άνθρωποι;
Πως συσχετίζονται οι συμπεριφορές των ανθρώπων στο σπίτι, στην εργασία και στις παρέες με τη συμμετοχή τους στην ανακύκλωση;
Υπάρχουν κάποια ψυχολογικά χαρακτηριστικά ή/και κάποια στοιχεία ηθικής που να διευκολύνουν τη συμμετοχή στην ανακύκλωση;

Στην εργασία που θα παρουσιαστεί στο συνέδριο:

1. Θα σκιαγραφηθούν οι υπάρχουσες απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα
2. Θα παρουσιαστούν αποτελέσματα σημαντικών σχετικών ερευνών
3. Θα δοθεί ιδιαίτερο βάρος στο πως συσχετίζονται τα παραπάνω με το σωστό σχεδιασμό, τη σταδιακή κλιμάκωση και την επιτυχημένη υλοποίηση προγραμμάτων ανακύκλωσης και ευαισθητοποίησης
4. Θα προταθούν συγκεκριμένες τεχνικές διαχείρισης των προγραμμάτων ανακύκλωσης που σχεδιάζονται ή βρίσκονται σε εξέλιξη

Αντί επιλόγου: όπως σίγουρα γνωρίζουν όλοι όσοι ασχολούνται συστηματικά με την ανακύκλωση, σε τελική ανάλυση οι σωστές επιλογές για τη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα των προγραμμάτων ανακύκλωσης συγκεντρώνονται σε κάποιες νησίδες που περιβάλλονται από ένα πέλαγος εσφαλμένων επιλογών, αποτυχιών και χαμένων πόρων. Για το λόγο αυτό επιβάλλεται, πριν από οποιαδήποτε άλλη επιλογή και κατανάλωση πόρων, ο σωστός προσανατολισμός. Η προσεκτική μελέτη της καθημερινής συμπεριφοράς των ανθρώπων που θα συμμετάσχουν στα προγράμματα ανακύκλωσης είναι η απαραίτητη πυξίδα!

Τέλος στην προϊστορία - αρχή της ιστορίας των ΦοΔΣΑ!

Με τις πρόσφατες θεσμικές ρυθμίσεις ολοκληρώθηκε πρακτικά (αν και απομένουν κάποιες κανονιστικές διατάξεις ακόμα) το πλαίσιο συγκρότησης των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) στη χώρα μας. Οι ρυθμίσεις της πρόσφατης απόφασης 2527 (ΦΕΚ 23/1/2009, Τεύχος Δεύτερο), οι οποίες προετοιμάστηκαν από ομάδα εργασίας στην οποία είχα τη χαρά να συμμετέχω, θέτουν υψηλές απαιτήσεις για τη λειτουργία, την επάρκεια και την οργανωτική δομή των ΦοΔΣΑ.

Από τις συζητήσεις που κάνω με πολλούς φίλους πανελλαδικά, διακρίνω δύο ειδών αντιδράσεις. Από τη μια μεριά, ειδικότερα σε μικρούς ΦοΔΣΑ, δημιουργείται ένα δικαιολογημένο δέος μπροστά στα σύνθετα καθήκοντα που πρέπει να υλοποιήσουν, ειδικότερα σε σχέση με τις περιορισμένους πόρους (ανθρώπινους και οικονομικούς) που διαθέτουν. Από την άλλη μεριά, σε σχετικά μεγάλους και συγκροτημένους ΦοΔΣΑ, αιωρείται η αίσθηση ότι τα όσα περιγράφονται στην εν λόγω απόφαση λίγο έως πολύ τα έχουν υλοποιήσει, επομένως με μία, άντε δύο προσαρμογές καλύπτουν τις απαιτήσεις. Επιτρέψτε μου να σχολιάσω και τις δύο αυτές αντιδράσεις, με γνώμονα το μέλλον της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων και όχι το παρόν.

Η αντίδραση των μικρών ΦοΔΣΑ είναι δικαιολογημένη γιατί μόλις τώρα συνειδητοποιούν ότι η διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι κάτι πολύ περισσότερο από τη λειτουργία κάποιων έργων. Μόλις τώρα γίνεται αντιληπτό ότι το κυρίως θέμα ενός ΦοΔΣΑ είναι η εξειδίκευση και υλοποίηση των στόχων των Περιφερειακών Σχεδιασμών, η διασφάλιση ολοκληρωμένης διαχείρισης με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα, η εκπόνηση συγκεκριμένου επιχειρησιακού σχεδίου και η κάλυψη του συνόλου των δραστηριοτήτων του με μια βιώσιμη τιμολογιακή πολιτική. Και όλα αυτά δημιουργούν δέος, γιατί πολλοί μικροί ΦοΔΣΑ φτιάχτηκαν σε αντιστοιχία με πολλά μικρά έργα (κατά την άλλη παραδοσιακά μονομερή αντιμετώπιση της διαχείρισης αποβλήτων ως θέματος δημοσίων έργων) και όχι σε αντιστοιχία με ολοκληρωμένα διαχειριστικά σχέδια (και βεβαίως μέρος των ευθυνών για αυτό ανήκουν και σε εμάς τους μελετητές και συμβούλους). Κι αν η βιωσιμότητα αυτών των μικρών έργων είναι συζητήσιμη, η βιωσιμότητα των μικρών ΦοΔΣΑ δεν είναι: με τις νέες ρυθμίσεις ανοίγει ο δρόμος για συνενώσεις ευρύτερης κλίμακας για να επιτευχθούν οι ελάχιστες απαιτήσεις της απόφασης 2527. Πιστεύω ότι η απόφαση 2527 ισοδυναμεί με ένα ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ για τους ΦοΔΣΑ και αυτό μόνο καλά αποτελέσματα θα έχει. Η αντίδραση δικαιολογημένη λοιπόν, η ανάδραση επιβεβλημένη: αλλαγή του χάρτη των ΦοΔΣΑ με στόχο τη δημιουργία ευρύτερων και βιώσιμων φορέων.

Όσον αφορά την αντίδραση των μεγάλων ΦοΔΣΑ, επιτρέψτε μου να πω ότι τα προβλήματα που ενδεχόμενα θα αντιμετωπίσουν για να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις δεν είναι αμελητέα. Ο λόγος είναι ότι όσο περισσότερο συγκροτημένος είναι ένας φορέας και όσο περισσότερα χρόνια λειτουργεί, τόσο μεγαλύτερη αδράνεια έχει στις σχετικές προσαρμογές ιδιαίτερα στα θέματα της τιμολογιακής πολιτικής, του οργανογράμματος και του επιχειρησιακού σχεδίου. Οι μεγάλοι ΦοΔΣΑ έχουν περισσότερους πόρους αλλά και μεγαλύτερη αδράνεια και για το λόγο αυτό θα πρέπει προσεκτικά και βήμα το βήμα να προχωρήσουν στις απαραίτητες αλλαγές. Επιπλέον, οι απαιτήσεις της ολοκληρωμένης διαχείρισης θα επιφέρουν σημαντικές αλλαγές και στους μεγάλους ΦοΔΣΑ, αλλαγές οι οποίες μόλις τώρα αρχίζουν και γίνονται αντιληπτές σε όσους προετοιμάζουν μονάδες επεξεργασίας.

Τέλος, επιτρέψτε μου να τονίσω τη μεγάλη σημασία που έχει για μένα το άρθρο 7 της απόφασης 2527 και να κλείσω παραθέτοντας αυτούσια τη διατύπωση του:
«Οι ΦοΔΣΑ είναι υποχρεωμένοι να δημοσιοποιούν με κάθε πρόσφορο μέσο αναλυτικά τα αποτελέσματα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων και των άλλων συναφών δραστηριοτήτων τους…». Να δούμε ποιος θα κάνει πρώτος την αρχή, δίνοντας πλήρη αποτελέσματα και συγκρίνοντας τα με τους στόχους που έχουν τεθεί…

Διδασκαλία του Twitter, της Wikipedia και των blogs στο Δημοτικό!

Και όμως συζητιέται στα σοβαρά: Η εκπαίδευση των παιδιών του δημοτικού στις πιο προχωρημένες διαδικασίες αναζήτησης και διαχείρισης πληροφοριών στο διαδίκτυο. Και μάλιστα εντός του ελάχιστου υποχρεωτικού προγράμματος διδασκαλίας στο δημοτικό. Έτσι τα παιδιά, στο τέλος του δημοτικού, θα γνωρίζουν πως να αξιοποιούν τη WIKIPEDIA, πως να χειρίζονται το Twitter, πως να ψάχνουν για πληροφορία στα blogs και στα διάφορα sites κλπ.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι αυτές οι δεξιότητες θεωρούνται πλέον θεμελιώδεις (για τα παιδιά μας και όχι μόνο) και όχι προχωρημένες. Ότι αυτές οι δυσνόητες και συχνά απωθητικές λέξεις (για τους 40ρηδες και βάλε) δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται φοβικά (συχνά δε και σωταρισμένες με σάλτσες "ιδεολογικής" υφής που χρησιμέυουν για να καλυφθεί η ηλικιακή αδράνεια). Ότι η χρήση του διαδικτύου την εκπαίδευση μπορεί να απελευθερώσει τεράστιο δυναμικό γνώσεων, εφόσον γίνεται σωστή αξιοποίηση του. Ότι σταδιακά, η χρήση του διαδικτύου θα μεταμορφώσει την παραδοσιακή εκπαιδευτική διαδικασία, ίσως και με απρόβλεπτο τρόπο.

Κατανοώ τις επιφυλάξεις που έχουν πολλοί γονείς και τους φόβους που σχετίζονται με αυτές. Ωστόσο πρέπει να αντιμετωπίσουμε το όλο ζήτημα ως μια διαδικασία σχτικά αναντίστρεπτη, ακριβώς όπως ήταν η εισβολή της τηλεόρασης στα σπίτια των γονιών μας.

Και να θυμόμαστε πάντα, ότι στη εποχή της αφθονίας των πληροφοριών μέσω διαδικτύου, στην εποχή που με δύο κλικ μπορείς να βρεις σχεδόν οτιδήποτε (και σε κάθε περίπτωση πολλά σχετικα με αυτό που ψάχνεις) αυτό που έχειι την καθοριστική αξία είναι η αξιολόγηση των πληροφοριών. Είναι η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των παιδιών μας. Είναι η δυνατότητα να κατανοούν, να κρίνουν, να εμβαθύνουν και τελικά να διαμορφώνουν δικιά τους άποψη. Και σε αυτό, οι γονείς οφείλουν και μπορούν να κάνουν πολλά, πολύ περισσότερα και πιο χρήσιμα από το απομονώσουν τα παιδιά τους από το διαδίκτυο.

Λεπτομέρεια: η σχετική συζήτηση για την εισαγωγή της WIKIPEDIA, του Twitter και λοιπών εργαλείων στη βασική εκπαίδευση γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο και όχι στη χώρα μας που ακόμα δεν έχει υπολογιστές στα περισσότερα σχολεία. Για παραπάνω λεπτομέρειες δείτε στο:

http://browse.guardian.co.uk/search?search=%22Pupils+to+study+Twitter%22

Οι δεματοποιητές να τοποθετηθούν στις θέσεις των ΧΥΤΑ!

Σε συνέχεια του χθεσινού κομματιού για τη δεματοποίηση, δύο καλοί φίλοι προτείνουν:

1. Ο πρώτος: οι δεματοποιητές να τοποθετηθούν στα σημεία που προορίζονται για την υγειονομική ταφή στο μέλον, έτσι ώστε η δραστηριότητα της προσωρινής απόθεσης να έχει προοπτικές μεταφοράς αποβλήτων στις νέες λεκάνες (αν απαιτηθεί), πρόσβαση στα μελλοντικά έργα υποδομής και πιο εύκολη αποκατάσταση

2. Ο δεύτερος: να δοθεί μεγάλο βάρος στο σωστό περιτύλιγμα των δεμάτων με πλαστικό, έτσι ώστε να περιοριστούν πραγματικά και πρακτικά οι επιπτώσεις της απόθεσης - να προσεχθεί ιδιαίτερα το κόστος συντήρησης και λειτουργίας των μηχανημάτων και να μην γίνονται εκπτώσεις για λόγους οικονομίας στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις

Ευχαριστώ θερμά και τους δύο φίλους για τις υποδείξεις τους

Γύθειο ξανά: περί δεματοποίησης

Όπως έχω ξαναγράψει σε πολλές περιοχές της χώρας, οι χωματερές κλείνουν τυπικά χωρίς να έχει δοθεί λύση στο θέμα της ασφαλούς διάθεσης, μόνο και μόνο για να τηρηθούν τυπικά και όχι ουσιαστικά οι δεσμεύσεις μας έναντι της ΕΕ. Η περίπτωση του Γυθείου εμπίπτει καθαρά σε αυτή την κατηγορία, άλλωστε είναι γνωστό ότι το πρόβλημα των χωματερών στην Πελοπόνησο είναι οξύτατο (παρεμπιπτόντως, είναι απορίας άξιο γιατί δεν λειτουργούν τα έργα ΧΥΤΑ της Κορινθίας που θα μπορούσαν να δώσουν λύση σε τουριστικά επιβαρυμένες περιοχές – υπάρχει κάποιο εμπόδιο;).

Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, η «λύση στο πρόβλημα αναμένεται να δοθεί με την εγκατάσταση δεματοποιητών, που προωθεί η περιφέρεια Πελοποννήσου σε τρία σημεία στο νομό, όμως η εγκατάσταση και λειτουργία των δεματοποιητών αναμένεται για μετά το Πάσχα». Φαντάζομαι λοιπόν ότι με τη χρήση δεματοποιητών, τα απορρίμματα προσωρινά θα αποθηκεύονται σε κάποιο ασφαλή χώρο και νόμιμα αδειοδοτημένο χώρο, μέχρι να φτιαχτούν τα απαραίτητα έργα των ΧΥΤΑ.

Αυτό που δεν θα ήθελα να φανταστώ είναι ότι η προσωρινή αυτή λύση μπορεί να γίνει πρόσχημα για να μην προχωρούν τα αναγκαία έργα υποδομής. Γιατί μια δεματοποίηση, όσο καλή κι αν είναι, το μόνο που μπορεί να επιτύχει είναι η μετατόπιση (προσοχή όχι ματαίωση) των επιπτώσεων στο χρόνο και η δραστική μείωση του όγκου.

Και επισημαίνω ότι και η δεματοποίηση, όπως και οποιαδήποτε άλλη επεξεργασία των στερεών αποβλήτων, απαιτεί προσοχή τόσο στην εγκατάσταση του σχετικού εξοπλισμού όσο και κυρίως στην καλή του λειτουργία. Αλλιώς, τα πλεονεκτήματα της δεματοποίησης ως προσωρινής λύσης θα ακυρωθούν σε βάθος χρόνου αν αφεθούν τα δέματα στην τύχη τους να αλληλεπιδρούν με τον αέρα και το νερό. Ή αν πάψουν να δεματοποιούνται πλήρως με πλαστικά φύλλα. Ή αν δεν συντηρούνται σωστά τα μηχανικά μέρη…

Προσοχή λοιπον. Ας προχωρήσει η μεταβατική λύση, αλλά ως τέτοια. Οι εμπειρίες που έχουμε στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στα Χανιά, στη ΔΕΔΙΣΑ, είναι πλέον υπεραρκετές για να καταλάβουν όλοι ότι η απόθεση δεματοποιημένων απορριμμάτων, αν δεν τηρούνται οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις που προανέφερα, μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε μια χωματερή με περιτύλιγμα.

Και ίσως για το λόγο αυτό, πλάι στην προμήθεια και εγκατάσταση των δεματοποιητών, η Περιφέρεια θα έπρεπε να φροντίσει και για την καλή λειτουργία τους καθώς και για την πλήρη οργάνωση του χώρου προσωρινής αποθήκευσης…

Λόφοι από σκουπίδια - βουνά ευθυνών στο Γύθειο

Με αφορμή τα ρεπορτάζ για τα σκουπίδια στο Γύθειο (βλ. ενδεικτικά http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=992811) νομίζω ότι αναδεικνύονται δύο ζητήματα με ευρύτερη διάσταση.

Το πρώτο: λέω συχνά στις ομιλίες μου ότι αν όλοι μας είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε υγειονομική ταφή των απορριμμάτων στον περιορισμένο χώρο της αυλής μας και μόνο, θα είμαστε οι πρωταθλητές της ανακύκλωσης και θα είχαμε βραβείο Νόμπελ στις τεχνικές εκτροπής των αποβλήτων από την ταφή. Νομίζω ότι αυτό επιβεβαιώνεται πλήρως στο Γύθειο, από κάθε άποψη.

Από την άποψη της χωρικής κλίμακας του ανθρώπου, αλλά και των κοινωνιών προφανώς, επιβεβαιώνεται ότι όσο αδιάφορος μπορεί να είναι κάποιος για μια χωματερή όταν δεν τη βλέπει, δεν βιώνει τις επιπτώσεις της ή δεν ξέρει καν που είναι, τόσο απελπισμένος γίνεται όταν αυτή μεταφέρεται έστω και για λίγο δίπλα του.

Οι κάτοικοι και ο Δήμος του Γυθείου έχουν δίκιο που κινητοποιούνται τώρα, όμως αυτό που ζουν δεν είναι τίποτα άλλο από τις επιπτώσεις της χρόνιας ολιγωρίας και αδιαφορίας για το πρόβλημα των σκουπιδιών. Φοβούνται και δικαίως για τις επιπτώσεις των σκουπιδιών στη δημόσια υγεία και τα παιδιά τους τώρα, αλλά συστηματικά και εν ψυχρώ την υπονόμευαν δεκάδες χρόνια με τη βολή των χωματερών.

Όσοι Δήμοι και όσες τοπικές κοινωνίες μπεγλεράνε επί χρόνια το κομπολόι των ανεξέλγκτων χωματερών, πρέπει να γνωρίζουν ότι κάποια στιγμή αυτό θα γίνει πνιγηρός βρόγχος. Και ότι τόσα χρόνια πετάγαν πίσω τους, θα το βρουν μπροστά τους, αν όχι αυτολί τα παιδιά τους σίγουρα.
Μαζί τους λοιπόν στον αγώνα για λύσεις σήμερα, αλλά οι ίδιοι φέρουν βαρύτατη ευθύνη για το σημερινό και αυριανό πρόβλημα και η κατανόηση και παραδοχή της ευθύνης είναι η πρώτη προϋπόθεση για ριζικές λύσεις.

Το δεύτερο ζήτημα ακολουθεί στην επόμενη ανάρτηση...

Επικίνδυνα απόβλητα: "όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας"!

Πόσοι «Ασωποί» πρέπει να αποκαλυφθούν ακόμα για να πειστεί η ελληνική κοινωνία, τα κόμματα και η δημόσια διοίκηση ότι αυτό που γίνεται με την ανεξέλεγκτη διαχείριση των εκατοντάδων χιλιάδων τόνων επικίνδυνων αποβλήτων είναι έγκλημα σε βάρος της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος;
Η κατάσταση με τα επικίνδυνα απόβλητα στην Ελλάδα δεν είναι τόσο άσχημη όσο φαίνεται, είναι ακόμα χειρότερη και μάλλον απελπιστική. Το τρίγωνο του θανάτου («σύνδρομο του πολιτικού κόστους», αβελτηρία δημόσιας και τοπικής αυτοδιοίκησης και κοντόφθαλμη επιχειρηματικότητα) στραγγαλίζει κάθε φιλότιμη προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος. Δεκάδες μελέτες έχουν εκπονηθεί, πολλές προτάσεις από επιστήμονες και δημόσιους υπαλλήλους με αγωνία έχουν υποβληθεί, χιλιάδες άνθρωποι γνωρίζουν τι γίνεται και τι θα έπρεπε να γίνει αλλά τα πράγματα «βαίνουν καλώς εναντίον μας» κατά τον τίτλο του πρόσφατου βιβλίου του Σκαμπαρδώνη που είναι αφιερωμένο στο Μάρκο Βαμβακάρη.

Οι λύσεις υπάρχουν και έχουν επανειλημμένα διατυπωθεί. Όλοι οι εμπλεκόμενοι ξέρουν ότι θα έπρεπε άμεσα να αλλάξει το θεσμικό καθεστώς των ΒΙΠΕ και να συμπεριλάβει υποχρεωτικά και υποδομές διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων. Όλοι σχεδόν καταλαβαίνουν και ότι θα έπρεπε να φτιαχτούν τοπικοί φορείς διαχείρισης των αποβλήτων με τη συμμετοχή τους. Όλοι οι αρμόδιοι ξέρουν ότι υπάρχουν σημαντικές δρομολογημένες ιδιωτικές επενδύσεις που θα δώσουν λύσεις και κινδυνεύουν να ματαιωθούν. Μόνο που κανένας δεν παίρνει την ευθύνη να δώσει λύσεις, ακόμα και όταν οι ίδιες οι βιομηχανίες τις ζητούν και είναι έτοιμες να τις χρηματοδοτήσουν!

Η σωστή αρχή της ευθύνης του παραγωγού των αποβλήτων μετατρέπεται σε φενάκη παραπλάνησης των πολιτών και απόκρυψης της εγκληματικής σημερινής διαχείρισης. Γιατί για να εφαρμοστεί η αρχή της ευθύνης του παραγωγού των αποβλήτων, πρέπει να υπάρχουν συστηματικοί έλεγχοι και πρόστιμα που να μην είναι ψίχουλα μπροστά στο κόστος μιας ορθολογικής διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων. Πολύ περισσότερο τώρα, στην περίοδο της κρίσης, που το κόστος των προϊόντων και το προσδωκόμενο κέρδος θα γίνουν κυριολεκτικά Συμπληγάδες στις προσπάθειες προστασίας του περιβάλλοντος και τις ελάχιστες απαιτήσεις που είναι υποχρεωμένες να τηρήσουν οι βιομηχανίες.

Για να υπάρχει η ευθύνη του παραγωγού, πρέπει το δημόσιο να διευκολύνει και όχι να εμποδίζει τις λύσεις που προωθούν οι ιδιώτες επενδυτές. Πρέπει η δημόσια διοίκηση και η τοπική αυτοδιοίκηση να στηρίζυν τις βιομηχανίες που δρομολογούν δικές τους λύσεις και όχι άτυπα να τις μπλοκάρουν…

Είναι σαφές ότι η χωροθέτηση ενός Χώρου Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων και των αντίστοιχων μονάδων επεξεργασίας είναι εκατό φορές περισσότερο «πολιτικά και κοινωνικά ευαίσθητη» από την αντίστοιχη ενός ΧΥΤΑ που κρατάει ως και 7 χρόνια στην Ελλάδα. Μόνο που η πολιτική ηγεσία, η ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ και η δημόσια διοίκηση προτιμά να μετατρέπει αυτή τη διαπίστωση σε πρόσχημα αδράνειας, αντί για αφορμή ουσιαστικής ενασχόλησης και επίλυσης του προβλήματος.

Όπως και σε τόσα άλλα θέματα… Ας βάλουμε όλοι πλάτες για να μην έχουν κι άλλους «Ασωπούς» τα παιδιά μας